Z okazji 90-tej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę (1918-2008) Towarzystwo Przyjaciół Czechowic-Dziedzic oraz Miejski Dom Kultury zapraszają na wystawę, która będzie miała miejsce 12-13 listopada br. w godz. 11.00-18.00 w Izbie Regionalnej Miejskiego Domu Kultury w Czechowicach-Dziedzicach.

W dniu 11 listopada 1918 roku po 123 latach niewoli powstała niepodległa Polska. Czechowice i Dziedzice już pod koniec października 1918 roku weszły w stan euforii patriotycznej. Na Śląsku Cieszyńskim władzę przejmowała Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego kierowana przez ks. Józefa Londzina, Jana Michejdę i Tadeusza Regera. Do rady tej wszedł także czechowicki wójt Józef Mola. 27 października 1918 roku na wielki wiec w Cieszynie mieszkańcy obu gmin pojechali specjalnym pociągiem. Na tym wiecu przyjęto rezolucję głoszącą przynależność Śląska Cieszyńskiego do Polski, którą zebrani zaakceptowali entuzjazmem. Po przewrocie wojskowym z 31 października na 1 listopada całą władzę nad tym terenem przejęła Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego. Na dziedzickiej stacji kolejowej powstał komitet uzbrojonych kolejarzy, a w Czechowicach „straż obywatelska”.

W dniu 3 listopada odbył się przed dworcem kolejowym w Dziedzicach wiec polski, zaś w ciągu dnia z domów zniknęły wszystkie szyldy i napisy niemieckie. Ostatnim akcentem w procesie przejmowania gmin w polskie władanie było złożenie w dniu 5 listopada na ręce Prezydium Rady Narodowej jako przedstawiciela polskich władz państwowych przysięgi przez wójtów Józefa Molę z Czechowic i Pawła Kielocha z Dziedzic.

11 listopada 1918 roku miały miejsce wydarzenia, które zmieniły historię świata i Polski. Oto w wagonie kolejowym pod Compiegne delegacja niemiecka podpisała warunki zawieszenia broni. To był koniec I wojny światowej.

W Polsce w tym dniu Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudzkiemu dowództwo nad tworzącą się armią polską. Także na jej prośbę Józef Piłsudzki podjął się tworzenia rządu narodowego.

W dniu 11 listopada 1918 Polska była niepodległa po 123 latach niewoli. Czekały ją trudne lata walki o granicę i pracy nad odbudową kraju po straszliwej wojnie.

Nie możemy zapomnieć tych mieszkańców naszych miejscowości, którzy z Józefem Piłsudzkim wywalczyli Polsce wolność.

Lista czterdziestu ochotników z dziedzickiej Polowej Drużyny Sokolej, którzy pod komendą Adolfa Janika wyjechali 25 sierpnia 1914 spod restauracji Jana Stryczka do punktu zbornego Legionów w Cieszynie: Andrzejak Feliks, Bolek Jan, Bohucki Karol, Budny Andrzej, Budny Antoni, Danel Adolf, Gabryś Emil, Gazda Marceli, Gola Karol, Janik Adolf, Janusz Jan, Jarolim Franciszek, Kalarus Franciszek, Kisza Jan, Kluba Jan, Kopeć Franciszek I, Kopeć Franciszek II, Krzus Franciszek, Kus Antoni, Linek Karol, Łaszczok Jan, Łaszczok Wiktor, Nycz Jan, Paszek Karol, Przewoźnik Augustyn, Piprek Stefan, Pryszcz Wiktor, Ptaskis Piotr, Sajdok Józef, Stojek Jan, Stryczek Jan, Tomanek Karol, Tyc Ludwik, Wajgel Jan, Waca Engelbert, Wampuszyc Edward, Wardas Florian, Wardas Karol, Woleński Tadeusz, Żółkiewski Piotr.
Nie wszyscy ochotnicy stali się legionistami (względy zdrowotne, konieczność powrotu do pracy, np. w szkołach itp.). Z wymienionych 40-tu ochotników w Legionach Polskich pozostało 21, a mianowicie: Andrzejak Feliks, Budny Antoni, Danel Adolf, Gazda Marceli, Janik Adolf, Jarolim Franciszek, Kalarus Franciszek, Krzus Franciszek, Kuś Antoni, Łaszczok Jan, Paszek Karol, Przewoźnik Augustyn, Sajdok Józef, Stojek Jan, Tyc Ludwik, Waca Engelbert, Wajgel Jan, Wampuszyc Edward, Wardas Florian, Wardas Karol, Waleński Tadeusz.

Innymi drogami, w różnych okresach i z różnych miejscowości, do Legionów Polskich trafili: Borgieł Jan, Czyż Karol, Jurczyk Józef, Kopeć Alojzy, Kotara Józef, Pryszcz Wiktor, Roszkowski, , Smolarz Emil, Wizner Leopold (ps. Kędzierski).

Po zakończeniu I wojny światowej w Czechowicach i Dziedzicach osiedlili się następujący legioniści: Gadzica Józef, Grodziak Marcin, Koutny Aleksander, Koźbiał Tadeusz, Kucia Ludwik, Mrozik Antoni, Röhrich Józef, Surowiak Zygmunt, Waryas Wawrzyniec. Nie wszystkim dane było dojść do wolnej i niepodległej Polski, bo oddali za nią swoje życie. Oto ich nazwiska: Andrzejak Feliks (poległ pod Mołotkowem 29.10.1914 r.), Stojek Jan (poległ pod Kostiuchnówką 5.11.1915 r.), Wizner (ps. Kędzierski) Leopold ( poległ w 1919 r.) oraz Roszkowski (poległ w boju).