Przed 70 laty w 1939 roku w ramach przygotowań do zbliżającej się wówczas wojny budowano w naszym mieście schrony bojowe potocznie zwane bunkrami, które były przedłużeniem fortyfikacji Bielska. Warto w naszym krajobrazie odszukać ślady tej wojennej przeszłości. Opowiada o nich kolejny materiał Towarzystwa Przyjaciół Czechowic-Dziedzic.

Polska pozycja ufortyfikowania Bielska zbudowana w okresie przygotowań mobilizacyjnych na granicy zachodniej, oparta była skrzydłami o masyw Klimczoka oraz dolinę rzeki Wapienica i Iłownica, o długości około 10 km. Wykonana została jako silne umocnienie polowe (wzmocnione żelbetowymi schronami bojowymi typu polowego), otaczające od zachodu i północy miasto Bielsko. Mimo, że zrealizowano tylko część prac, jest to jedna z największych polskich polowych pozycji ufortyfikowanych z roku 1939. Budowę pozycji pod Bielskiem prowadzano latem 1939 r., jako jeden z odcinków obronnych Grupy Operacyjnej „Bielsko”, wchodzącej w skład Armii „Kraków”. Zadaniem przygotowanej tu pozycji ufortyfikowanej, która stanowiła główny element zasadniczej linii obrony GO „Bielsko”, było zatrzymanie przeciwnika i zmuszenie jego wojsk do rozwinięcia oraz uwikłania w długotrwałe walki pozycyjne. Pozycja broniła miasta i znajdującego się tu węzła komunikacyjnego, skupiającego drogi i linie kolejowe w kierunkach na Kraków, Oświęcim, Suchą Beskidzką, Pszczynę, Żywiec. Ta linia umocnień, którą w przenośni można nazwać „Bielską Linią Maginota” sięgała również do Dziedzic.

Pozycja w Dziedzicach planowana była jako przedłużenie umocnień pozycji „Bielsko”. Miała to być pozycja polowa, wzmocniona żelbetowymi schronami bojowymi dla ciężkich karabinów maszynowych. Pozycję budowano na skarpie, nad brzegiem strumienia, wzdłuż starej drogi Bielsko - Pszczyna (po zachodniej stronie), wzmacniając ją okopami i zaporami z drutu kolczastego. Wytyczono pola minowe, nie zdołano ich jednak uzbroić. Prace fortyfikacyjne rozpoczęto w drugiej połowie sierpnia 1939 r. Przy budowie zatrudnieni byli żołnierze służby zasadniczej. Do 1 września 1939 r. wykonano tylko jeden gotowy schron bojowy typu „skośnego” na 2 km. Nie zdołano go jednak wyposażyć w podstawowy sprzęt i uzbrojenie. Schrony bojowe na pozycji „Dziedzice” budowano według typowego projektu schronu polowego, na podstawie Instrukcji Saperskiej z 1939r. 

Do dzisiaj zachowany jest schron bojowy, który usytuowany jest na prywatnej posesji w bok od ulicy Legionów, za przystankiem MPK przy Starej Gminie. Widoczne są też zarysy okopów nad skarpą obok schronu 2. Ten obiekt nie został ukończony, wylana została tylko płyta fundamentowa (znajdująca się obecnie pod ziemią). Wiadomo również o dwóch, kolejnych miejscach gdzie przystąpiono do wylewania fundamentów. Przy ul. Kopernika, naprzeciwko obecnej Stacji Kontroli Pojazdów przystąpiono do wylewania fundamentu, a na terenie Stacja Kontroli Pojazdów rozpoczęto wylewanie płyty fundamentowej - najprawdopodobniej jej oryginalny fragment znajduje się na placu przed Stacją Kontroli Pojazdów.

 

 Więcej informacji znaleźć można na stroniehttp://www.armiakrakow.fortyfikacje.pl/, której autorami są pasjonaci historii Marcin Kasprzak i Dominik Kasprzak, tworzący Grupę Operacyjną Bielsko-Biała. Prezentowali on swą ogromną wiedzę na spotkaniu z nauczycielami historii w naszym mieście 12 grudnia 2006 r.