O gminie
W tym roku obchodzimy setną rocznicę wymarszu legionistów z Dziedzic na pola I wojny światowej. Sto lat temu - 25 sierpnia 1914 roku - z Dziedzic wyruszyli ochotnicy do Legionów Józefa Piłsudskiego, aby walczyć o wolną i niepodległą Polskę. Wieloletnia ofiarna praca, prowadzona przez liczne organizacje - zwłaszcza przez SOKOŁA - wypielęgnowała w młodych sercach najszlachetniejszą postawę ofiarnej miłości Ojczyzny.
W poniedziałek 25 sierpnia o godz. 17 w Czechowicach-Dziedzicach przy ul. Legionów 20 (przy skrzyżowaniu ulicy Legionów z ulicą Waryńskiego, przed pamiątkową tablicą na budynku starej karczmy "u Stryczka" - w miejscu, z którego legioniści wyruszyli w drogę) odbędzie się uroczystość upamiętniająca to wydarzenie. Po honorowej zmianie warty członków czechowickiego oddziału OSW Związku Strzeleckiego "Strzelec" (JS 3028) nastąpi uroczyste złożenie kwiatów pod tablicą.
Również Towarzystwo Przyjaciół Czechowic-Dziedzic dla upamiętnienia czynu legionowego przygotowało wystawę, na której zgromadzono ocalałe liczne pamiątki po naszych legionistach, takie jak odznaczenia, dokumenty osobiste, zdjęcia, książki i gazety, życiorysy i inne.
Zapraszamy!
* * * * *
Czterdziestu ochotników z dziedzickiej Polowej Drużyny Sokolej, którzy pod komendą Adolfa Janika wyjechali 25 sierpnia 1914 r. spod restauracji Jana Stryczka do punktu zbornego Legionów w Cieszynie, to: Andrzejak Feliks, Bolek Jan, Bohucki Karol (na zdjęciu poniżej - nr 1), Budny Andrzej, Budny Antoni (2), Danel Adolf, Gabryś Emil (3), Gazda Marceli (4), Gola Karol, Janik Adolf (5), Janusz Jan (6), Jarolim Franciszek, Kalarus Franciszek (7), Kisza Jan, Kluba Jan, Kopeć Franciszek I, Kopeć Franciszek II, Krzus Franciszek (8), Kuś Antoni, Linek Karol, Łaszczok Jan (9), Łaszczok Wiktor (10), Nycz Jan, Paszek Karol (11), Przewoźnik Augustyn, Piprek Stefan, Pryszcz Wiktor, Ptaskis Piotr, Sajdok Józef, Stojek Jan, Stryczek Jan, Tomanek Karol, Tyc Ludwik (12), Wajgel Jan (13), Waca Engelbert, Wampuszyc Edward, Wardas Florian, Wardas Karol, Woleński Tadeusz (14), Żółkiewski Piotr (15).
Nie wszyscy z nich ochotnicy stali się legionistami (względy zdrowotne, konieczność powrotu do pracy, np. w szkołach itp). Z wymienionych czterdziestu ochotników w legionach pozostało 21, a mianowicie: Andrzejak Feliks, Budny Antoni, Danel Adolf, Gazda Marceli, Janik Adolf, Jarolim Franciszek, Kalarus Franciszek, Krzus Franciszek, Kuś Antoni, Łaszczok Jan, Paszek Karol, Przewoźnik Augustyn, Sajdok Józef, Stojek Jan, Tyc Ludwik, Waca Engelbert, Wajgel Jan, Wampuszyc Edward, Wardas Florian, Wardas Karol, Woleński Tadeusz. Innymi drogami, w różnych okresach i z różnych miejscowości, do Legionów Polskich trafili: Borgieł Jan, Czyż Karol, Jurczyk Józef, Kopeć Alojzy, Kotara Józef, Pryszcz Wiktor, Roszkowski (imię nieznane), Smolarz Emil, Wizner Leopold (ps. Kędzierski).
Po zakończeniu I wojny światowej w Czechowicach i Dziedzicach osiedlili się następujący legioniści: Gajdzica Józef, Grodziak Marcin, Koutny Aleksander, Koźbiał Tadeusz, Kucia Ludwik, Mrozik Antoni, Rohrich Józef, Surowiak Zygmunt, Waryas Wawrzyniec. Nie wszystkim jednak dane było dojść do wolnej i niepodległej Polski, bo oddali za nią swoje życie. Feliks Andrzejak poległ pod Mołotkowem 29 października 1914 r., Jan Stojek poległ pod Kostiuchnówką 5 listopada 1915 r. Leopold Wizner (ps. Kędzierski) poległ w 1919 r., Roszkowski (imię nieznane) poległ w boju. Na szacunek i szczególne uznanie zasłużyli kawalerowie Orderu VIRTUTI MILITARI - Marceli Gazda, Wawrzyniec Waryas, Ludwik Tyc i Tadeusz Woleński.
TPCZDZ, SR, PM
Urząd Miejski w Czechowicach-Dziedzicach
Plac Jana Pawła II 1
43-502 Czechowice-Dziedzice
tel: 32 214 71 10, Fax: 32 214 71 52
e-mail: um@um.czechowice-dziedzice.pl